donderdag 19 mei 2016

Tentoonstelling Eugeen van Mieghem

Vanaf 14 mei 2016 is het bijzondere werk van de Antwerpse kunstenaar Eugeen van Mieghem te zien. Hij verbeeldde ruim een eeuw geleden op aangrijpende wijze de vele joodse emigranten die vanuit zijn stad met de Red Star Line vertrokken naar de Verenigde Staten, op zoek naar betere levensomstandigheden.

Deze tentoonstelling was onder de naam The Missing Images te zien in Boedapest, Warschau en Praag. Dankzij de samenwerking met Antwerpen is deze expositie nu ook in Vlissingen te zien. Beelden van grote groepen immigranten die zich willen vestigen in Europa zijn tegenwoordig op ons netvlies gebrand. Ongeveer honderd jaar geleden is de situatie omgekeerd: miljoenen mensen emigreren op zoek naar betere levensomstandigheden vanuit Europa naar de Verenigde Staten. De haven van Antwerpen is dan één van de drukste emigratiecentra van Europa. De drukke activiteiten en het voortdurende lawaai in het havengebied maakten grote indruk op Eugeen van Mieghem (1875 – 1930). Hij groeide op in de Vlaamse havenstad, vlakbij de loodsen van rederij Red Star Line. Zijn moeder baatte een café uit tegenover de panden van deze maatschappij. De Red Star Line vervoerde in de periode 1873-1934 circa twee miljoen emigranten vanuit Antwerpen naar de V.S. Onder de emigranten zijn veel Joden uit Oost-Europa en Rusland. Armoede, werkloosheid en vervolgingen leidden ertoe dat een derde van de Joodse populatie uit deze gebieden naar Amerika vertrok, op zoek naar betere levensomstandigheden. Eerst een lange reis naar Antwerpen en dan de grote oversteek.

Schilder van het volk
In zijn kunst toonde Eugeen van Mieghem intense gevoelens van mededogen voor de harde omstandigheden waarin de emigranten zich bevonden. Hij was een ‘schilder van het volk’ en gaf de migranten op aangrijpende wijze een gezicht. Hij begon al jong te tekenen en ging in 1892 naar de kunstacademie. Maar de conservatieve docenten daar vonden zijn stijl te vrij en spontaan. In 1896 werd hij weggestuurd door dezelfde docent die ook Vincent van Gogh van de academie verwijderde. In de jaren erna ontwikkelde Van Mieghem zich verder en in 1901 had hij zijn eerste expositie. Tijdens zijn leven was er veel erkenning, maar na de Tweede Wereldoorlog raakte Van Mieghem in vergetelheid. De laatste decennia is weer veel waardering voor zijn enorme talent, met exposities over de hele wereld tot gevolg. Zijn werk is eerder te zien geweest in de V.S., Engeland, Duitsland, Hongarije, Zwitserland en Frankijk.

Van alle tijden
De expositie Zayt Gezunt toont veel tekeningen, pastels en olieverfschilderijen van Van Mieghem, veelal portretten van Joodse emigranten. Ook zijn er originele publicaties te zien van de Red Star Line, zoals bijzondere affiches en scheepsmenu’s. De expositie in het muZEEum toont aan dat het actuele thema van migratie niet op zichzelf staat. Het is van alle tijden. De tentoonstelling geeft een uniek beeld van de Joodse emigranten en hun levensomstandigheden in de havenstad Antwerpen en van de Red Star Line.

Opening tentoonstelling
Vrijdag 13 mei om 16.00 uur in het muZEEum.